بسمه تعالى
السلام عليكم ورحمة الله وبركاته
باآنكه در هر عصر و زمانی باطل پرستان تلاش كردند تا نام حسین ع رااز سر زبانها بردارند، اما هرگز موفق به انجام این كار نشدند. تاریخ، هرگز حسین عرا فراموش نمیكند. پیامبرگرامی اسلام در این رابطه میفرمایند. حرارت محبت حسینعدردلهای مردان با ایمان آنچنان نفوذ كرده است كه هرگز به سردی تبدیلنمیشود.
عظمت قیام و اوج فداكاری و ویژگیهای دیگر امام و یارانش سبب شده كهاظهار نظرهای بسیاری درباره این نهضت و حماسه آفرینان عاشورا داشته باشند . دراینجا تعدادی اندك از اظهار نظرهای مسلمان و غیر مسلمان در این باره اورده میشود :
بیش از دو تن از دانشمندان اهل سنت به سندهای مختلف از جابر بن عبداللهروایت كردهاند كه از رسول خدا صدرباره حسین عشنیدیم كه میفرمود:
السلام عليكم ورحمة الله وبركاته
شخصيت وعظمت إمام حسين عليه السلام
شخصیت و عظمت امام حسین عهمچون خورشیدی عالم تاب است كه همه جا را فرا گرفته و تمامی انسانهای بیدار در طولتاریخ همواره از صفات والای آن حضرت یاد میكنند. هركس با زبانی از این امام بزرگ وهمیشه پیروز تاریخ در هر عصر و زمانی به نیكی یاد میكند. قیام امام حسین عمنبع الهام بخشی برای به ثمررساندن حق و عدالت در جهان است. عظمت روح، همت مردانه، نظر بلند، فداكاری بیدریغ وجانبازی بزرگ سالار شهیدان را هرگز نمیتوان بیان كرد و یا به قلم آورد.باآنكه در هر عصر و زمانی باطل پرستان تلاش كردند تا نام حسین ع رااز سر زبانها بردارند، اما هرگز موفق به انجام این كار نشدند. تاریخ، هرگز حسین عرا فراموش نمیكند. پیامبرگرامی اسلام در این رابطه میفرمایند. حرارت محبت حسینعدردلهای مردان با ایمان آنچنان نفوذ كرده است كه هرگز به سردی تبدیلنمیشود.
عظمت قیام و اوج فداكاری و ویژگیهای دیگر امام و یارانش سبب شده كهاظهار نظرهای بسیاری درباره این نهضت و حماسه آفرینان عاشورا داشته باشند . دراینجا تعدادی اندك از اظهار نظرهای مسلمان و غیر مسلمان در این باره اورده میشود :
بیش از دو تن از دانشمندان اهل سنت به سندهای مختلف از جابر بن عبداللهروایت كردهاند كه از رسول خدا صدرباره حسین عشنیدیم كه میفرمود:
هركس دوست دارد به آقای جوانان اهل بهشت نگاه كند به حسین بنعلی عنظر افكند .
▪مهاتما گاندی (رهبر استقلال هند):من زندگیامام حسین عآن شهید بزرگ اسلام را به دقتخواندهام و توجه كافی به صفحات كربلا نمودهام. بر من روشن است كه اگر هندوستانبخواهد یك كشور پیروز گردد، بایستی از امام حسین عپیروی كند و راه او را در پیش گیرد.
▪ محمدعلی جناح (قائد اعظم پاكستان): هیچنمونهای از شجاعت را، بهتر از امام حسین عبه لحاظ فداكاری وتهورش در عالم نمیتوان یافت. به عقیده من تمام مسلمین باید از این شهیدی كه خودرا در سرزمین عراق قربان كرد، سرمشق بگیرند و از آن پیروی نمایند.
▪ چارلز دیكنز (نویسنده نامدار انگلیس): مننمیفهم! اگر منظور امام حسین عجنگ در راه خواستههای دنیاییبود، چرا خواهران، زنان و اطفالش به همراه او بودند؟ پس عقل چنین حكم مینماید كهاو فقط به خاطر اسلام فداكاری كرد.
▪توماس كارلایل (فیلسوف و مورخ انگلیسی): مهمترین درسی كه از تراژدی كربلا میگیریم، این است كه حسین ع ویارانش ایمان استوار به خدا داشتند. آنها با عمل خود ثابت كردند كه تفوق عددی درجایی كه حق با باطل روبرو میشود، اهمیت ندارد و پیروزی حسین ع باوجود اقلیتی كه داشت باعث شگفتی من است
▪ادوارد براون (شرق شناس مشهور انگلیس):آیاقلبی پیدا میشود كه سخن كربلا را بشنود و آغشته با حزن و اندوه نگردد؟ حتی غیرمسلمانان نیز نمیتوانند پاكی و صداقت روحی را در این جنگ اسلامی انكاركنند.
▪ فردریك چمس:درس امام حسین ع و هر قهرمان شهید دیگری ایناست كه، در دنیا اصول ابدی عدالت، ترحم و محبت وجود دارد. هرگاه كسی برای این صفاتمقاومت كند، آن اصول همیشه در دنیا پایدار خواهد ماند.
▪ل. م. بوید: من مسرورم پاك نی كه این فداكارعظیم (امام حسین ع)را از جان و دل ثنا میگویندشریك هستم،هر چند كه ۱۳۰۰ سال از تاریخ آن گذشته است.
▪ واشنگتن ایرونیگ (مورخ مشهور آمریكایی): برای امام حسینع ممكن بود ،كه زندگی خود را باتسلیم شدن به ارادهٔ یزید نجات بخشد، لیكن مسئولیت پیشوای انقلابی اسلام اجازهنمیداد كه او ، یزید را به عنوان خلیفه بشناسد. او خود را برای پذیرش هر ناراحتیو فشاری به منظور رها ساختن اسلام از چنگال بنی امیه آماده ساخت.
▪ توماس ماساریك:گرچه كشیشان ما هم از ذكرمصائب حضرت مسیح، مردم را متأثر میسازند، ولی آن شور و هیجانی كه در پیروان حسینیافت میشود در پیروانمسیح یافت نخواهد شد، گویا سبب این باشد كه مصائب مسیح دربرابر مصائب حسین مانند پر كاهی است در مقابل یك كوه عظیم پیكر.
▪ موریس دو كبری:در مجالس عزاداری گفته میشود كه حسین، برای حفظ شرف و ناموس مردم و بزرگی مقام و مرتبهٔ اسلام، از جان و مالو فرزند گذشت و زیر بار استعمار و ماجراجویی یزید نرفت. پس بیایید ما هم شیوهٔ اورا سرمشق قرار داده، از زیر دستی استعمارگران خلاصی یابیم و مرگ با عزت را بر زندگیبا ذلت ترجیح دهیم.
▪ ماربین آلمانی (خاورشناس):حسین با قربانیكردن عزیزترین افراد خود و با اثبات مظلومیت و حقانیت خویش، به دنیا درس فداكاری وجانبازی آموخت و نام اسلام و اسلامیان را در تاریخ ثبت و در عالم بلند آوازه ساخت. این سرباز رشید عالم اسلام به مردم دنیا نشان داد كه ظلم و بیداد و ستمگری پایدارنیست و بنای ستم هر چه ظاهرا عظیم و استوار باشد، در برابر حق و حقیقت چون پر كاهیبر باد خواهد رفت.
▪ بنت الشاطی:زینب، خواهر حسین بن علی، لذتپیروزی را در كام ابن زیاد و بنی امیه خراب كرد و در جام پیروزی آنان قطرات زهرریخت. در همهٔ حوادث سیاسی پس از عاشورا، همچون قیام مختار و عبدالله بن زبیر وسقوط دولت امویان و بر پایی حكومت عباسیان و ریشه دواندن مذهب تشیع، زینب قهرمانكربلا نقش برانگیزنده داشت.
▪ لیاقت علی خان (نخست وزیر پاكستان):این روزمحرمبرای مسلمانان سراسر جهان معنی بزرگ دارد. در این روز، یكی از حزن آورترین وتراژدیك ترین وقایع اسلام اتفاق افتاد. شهادت حضرت امام حسین عدرعین حزن، نشانهٔ فتح نهایی روح واقعی اسلامی بود. زیرا تسلیم كامل به ارادهٔ الهیبه شمار میرفت. این حادثه به ما میآموزد كه مشكلات و خطرات هر چه باشد، نبایستیبیپروا از راه حق و عدالت منحرف شویم.
▪ فاروق احمد خانلغاری(رئیس جمهور اسبق پاكستان):زندگانی مبارك حضرت امام حسین ع برای ما راه هدایت است . باپیروی از این راه، ما میتوانیم توطئههای دشمنان را خنثی كنیم .
بی نظیر بوتو(نخست وزیر اسبق پاكستان): مسلمانان فلسطین ، كشمیرو بوسنی باید بر سیره امام حسین ع عمل كنند .
▪ چوهدری الطاف حسین (استاندار ایالت پنجاب پاكستان):بهترین راهبرگزاری عاشورا این است كه ما نقش امام حسین عرابشناسیم و فلسفه شهادت را در پرتو قرآن و سنت ببینیم . ما باید در روز عاشورا پیمانببندیم كه طبق اصول راستی ، عدل ، مساوات ، صبر ، برادری و تمیز حق از باطل ، زندگیخود را اداره كنیم.
▪ جرج جرداق (دانشمند و ادیب مسیحی): وقتییزید، مردم را تشویق به قتل حسین و مأمور به خونریزی میكرد، آنها میگفتند: «چهمبلغ میدهی؟» اما انصار حسین به او گفتند: ما با تو هستیم. اگر هفتاد بار كشتهشویم، باز میخواهیم در ركابت جنگ كنیم و كشته شویم.
عباس محمود عقاد (نویسنده و ادیب مصری):جنبشحسین، یكی از بینظیرترین جنبشهای تاریخی است كه تا كنون در زمینه دعوتهای دینی یانهضتهای سیاسی پدیدار گشته است. دولت اموی پس از این جنبش، به قدر عمر یك انسانطبیعی دوام نداشت. از شهادت حسین تا انقراض آنان بیش از شصت و اندی سالنگذشت.
▪احمد محمود صبحی:اگر چه حسین بن علی، درمیدان نظامی یا سیاسی شكست خورد، اما تاریخ، هرگز شكستی را سراغ ندارد كه مثل خونحسین به نفع شكست خوردگان تمام شده باشد. خون حسین، فریادی شد كه آن تختها وحكومتها را به لرزه در آورد.
▪آنطون بارا (مسیحی):اگر حسین از آن ما بود،در هر سرزمینی برای او بیرقی بر میافراشتیم و در هر روستایی برای او منبری برپامینمودیم و مردم را با نام حسین به مسیحیت فرا میخواندیم.
▪ گیبون (مورخ انگلیسی): با آنكه مدتی ازواقعهٔ كربلا گذشته و ما هم با صاحب واقعه هم وطن نیستیم، معذالك مشقات و مشكلاتیكه حضرت حسین تحمل نموده، احساسات سنگین دل ترین خواننده را بر میانگیزد، چندانكهیك نوع عطوفت و مهربانی نسبت به آن حضرت در خود مییابد.
▪ نیكلسون(خاورشناس معروف):بنی امیه، سركش ومستبد بودند. قوانین اسلامی را نادیده انگاشتند و مسلمین را خوار نمودند… و چونتاریخ را بررسی كنیم، گوید: دین بر ضد فرمانروایی تشریفاتی قیام كرد و حكومت دینیدر مقابل امپراتوری ایستادگی نمود. بنابراین، تاریخ از روی انصاف حكم میكند كه خونحسین به گردن بنیامیه است.
▪ سرپرسی سایكس (خاور شناس انگلیسی):حقیقتاآن شجاعت و دلاوری كه این عده قلیل از خود بروز دادند، به درجهای بوده است كه درتمام این قرون متمادی هركسی آن را شنید، بیاختیار زبان به تحسین و آفرین گشود. اینجمع دلیر غیرتمند، مانند مدافعان ترموپیل، نامی بلند غیر قابل زوال برای خود تاابد باقی گذاشتند.
▪تا ملاس توندون (هندو، رییس سابق كنگره ملیهندوستان):این فداكاریهای عالی از قبیل شهادت امام حسین، سطح فكر بشریت راارتقا بخشیده است و خاطرهٔ آن شایسته است كه همیشه باقی بماند و یادآوریشود.
▪ محمد زغلول پاشا: حسین، در این كار، به واجبدینی و سیاسی خود قیام كرده و اینگونه مجالس عزاداری، روح شهادت را در مردم پرورشمیدهد و مایهٔ قوت ارادهٔ آنها در راه حق و حقیقت میگردد.
▪ عبدالرحمان شرقاوی (نویسنده مصری):حسینبرای به دست آوردن فرصت و از سر گرفتن جهاد و دنبال كردن از جایی كه پدرش رها كردهبود، در آتش شوق میسوخت. او زبان را دربارهٔ معاویه و عمالش آزاد كرد، تا به حدیكه معاویه تهدیدش نمود. اما حسین ، حزب خود را وادار كرد كه در طرفداری حق سختگیرباشند.
▪عبدالمجید جوده السمار (نویسنده مصری):حسیننمیتوانست با یزید بیعت كند و به حكومت او تن بدهد، زیرا در آن صورت، بر فسق وفجور، صحه میگذاشت و اركان ظلم و طغیان را محكم میكرد و بر فرمانروایی باطل تمكینمینمود. امام حسین به این كارها راضی نمیشد، گرچه اهل و عیالش به اسارت افتند وخود و یارانش كشته شوند.
▪ علامه طنطاوی (دانشمند و فیلسوف مصری): «داستان حسینی» عشق آزادگان را به فداكاری در راه خدا بر میانگیزد و استقبال مرگرا بهترین آرزوها به شمار میآورد،چندانكه برای شتاب به قربانگاه، بر یكدیگر پیشیجویند.
▪العبیدی (مفتی موصل):فاجعهٔ كربلا در تاریخبشر نادرهای است، همچنان كه مسببین آن نیز نادرهاند… حسین بن علی سنت دفاع از حقمظلوم و مصالح عموم را بنا بر فرمان خداوند در قرآن به زبان پیغمبر اكرم وظیفهٔخویش دید و از اقدام به آن تسامحی نورزید. هستی خود را در آن قربانگاه بزرگ فدا كردو بدین سبب نزد پروردگار، «سرور شهیدان» محسوب شد و در تاریخ ایام ، «پیشوای اصلاحطلبان» به شمار رفت. آری، به آنچه خواسته بود و بلكه برتر از آن، كامیابگردید.
▪ ابن ابی الحدید (دانشمند مصری):مانند حسین،چه كسی را سراغ دارید كه درباره اش گفته اند: روز عاشورا هنگامی كه تمام یاران وبرادران و فرزندان خود را از دست داده و دشمن از همه سو او را احاطه كرده بود، چونشیر میغرید و جنگاوران دلیر را از پای در میآورد.
هلال بن نافع (یكی از سپاهیان ابن زیاد):مندر نزدیكی حسین ایستاده بودم كه او جان میداد. سوگند به خدا كه من در تمام مدتعمرم هیچ كشته ای را ندیدم كه تمام پیكرش بخون خودآلوده باشد و چون حسین صورتش نیكوو چهرهاش نورانی باشد، به خدا سوگند درخشش نور چهرهٔ او مرا از تفكر در كشتن اوباز میداشت.
▪شیخ جعفر شوشتری:از عظمت بلكه معجزه قرآنآن است كه بر خلاف دیگر كتابها تكرارش ملال آور نیست،بلكه لطفش بیشتر می گردد،مصیبت امام حسینعهم همینطور است . هر چه خواندهیا شنیده شود باز تازه است. دیگر آنكه نگاه كردن به خط قرآن عبادتست، تلاوت و گوشدادن به آن عبادتست،مرثیه امام حسینعهم چنین است، خواندنش وگوش دادنش عبادتست، گریاندنش و گریه كردنش نیز عبادتست «من بكی او ابكی او تباكیوجبت له الجنه» از جمله آنكه قرآن مجید به جمیع شئون معجزه است و … و امامحسینعهم به سر بریدهاش، به اعضایش،به بدنش همه معجزه است.
▪شهید آیت الله سید محمد حسین بهشتی:دوستانحسین، هواداران حسین، شیفتگان حسین،پیروان مكتب توحید و یكتاپرستی باید بدانند،مبارزه در زندگی امری است اجتنابناپذیر، از كسالت و كاهلی و از گوشهنشینی بیرونبیایند. بدانند تا بشری در دنیا زندگی میكند باید همواره مبارزه داشته باشد،شیرین مبارزات، مبارزه له حق و علیه باطل است، مبارزه برای زنده نگهداشتن فكر حق،مبارزه برای اجرای قانون حق «گفتار عاشورا ، ص ۵۴»
▪ شهید آیت الله سید عبدالحسین دستغیب:راهحسین، راه دل است. هر چیزی را بهاری است و بهار عزای حسین عشر عاشوراست. اسم حسین وقبر حسین موجب شكستن دل است . راه حسین راه قلب، بلكه راه خداست. اگر كسی با دلمتوجه حسین شود مصائب و حالاتش را به خصوص در این ایام متذكر شود، به طور حتم دلشخواهد شكست، قیمتش كم میشود، مگر قلب كه قیمتش علاوه میگردد. «بخشی از كتابسیدالشهدا»
▪ شهید آیت الله شیخ مرتضی مطهری:حسین فرزندپیغمبر است، او ایمان خود را به تعلیمات پیغمبر نشان میدهد. پیغمبر جلوه میكند،پیغمبر متجلی میشود،در وجود حسین دیده میشود. چطور روح بشر، این مقدار شكستناپذیر میشود؟
سبحانالله، بشر به كجا میرسد، روح بشر چقدر شكست ناپذیر باید باشد،كه بدنش قطعه قطعه میشود، جوانانش جلوی چشمش قلم قلم میشوند، در منتهی درجه تشنهمیشود، و حتی به آسمان كه نگاه میكند، به نظرش تیره و تار است، خاندانش اسیرمیشوند، هر چه دارد از دست داده است، ولی یك چیز برای او باقی مانده و آن روحشاست. هرگز روحش شكست نمیخورد. شما یك چنین صحنهٔ نمایشی از فضایل انسانیت در غیرحادثه كربلا نشان دهید، تا به جای كربلا از آن حادثه یاد كنیم؟ پس چنین حادثهای راباید زنده نگهداریم، «حماسه حسین، ج ۱، ص ۱۶۹ الی ۷۰»
▪امام خمینی (ره):روز مبارك سوم شعبانالمعظم، روز پاسدار است، و روز تحقق پاسداری از اسلام و حقیقت از مكتب الهی، روزتولد بزرگ پاسداری كه با خون خود و فرزندان و اصحابش مكتب را زنده كرد، مكتبی كهمیرفت با كج رویهای تفالی جاهلیت و برنامههای حساب شده، احیای ملی گرایی عروبتبا شعار «لاخبر جاء و لاحی نزل» محول و نابود شود و از حكومت عدل اسلامی یك رژیمشاهنشاهی بسازد و اسلام و وحی را به انزوا بكشاند، كه ناگهان شخصیت عظیم كه ازعصاره وحی الهی تغذیه و در خاندان سید رسل محمد مصطفی صو سید اولیاء علی مرتضیتربیت و در دامن صدیقه طاهره بزرگ شده بود قیام كرد و با فداكاری بینظیر و نهضتالهی خود، واقعه بزرگی را به وجود آورد،كاخ ستمگران را فرو ریخت و مكتب اسلام رانجات بخشید، اقتباس از كتاب پیام امام خمینی، مورخ ۲۶/۳/۵۹
▪ل . م . بوید : در طی قرون ، افراد بشرهمیشه جرات و پردلی و عظمت روح ، بزرگی قلب و شهامت روانی را دوست داشتهاند و درهمینهاست كه آزادی و عدالت هرگز به نیروی ظلم و فساد تسلیم نمیشود . این بودشهامت و این بود عظمت امام حسین . من مسرورم كه با كسانی كه این فداكاری عظیم را ازجان و دل ثنا میگویند شركت كردهام ، هر چند كه ۱۳۰۰ سال از تاریخ آن گذشته است .
▪ طه حسین (دانشمند و ادیب مصری) :حسین ع برای به دست آوردن فرصت و ازسرگرفتن جهاد و دنبالكردن از جایی كه پدرش رها كرده بود ، در آتش شوق میسوخت . اوزبان را درباره معاویه و عمالش آزاد كرد ، تا به حدی كه معاویه تهدیدش نمود . اماحسین ، حزب خود را وادار كرد كه در طرفداری حق سختگیر باشند.
▪ استاد محمدرضا حكیمی: و عاشورا یك «ایستبزرگ» است، در برابر سیل بنیانكن جاهلیت در عصر تمدن، در برابر این سقوطها وانحطاطها، این الحادها و ضلالتها، این ستمها و بیدادها، در برابر این بشریت فرورفته در تباهی، و این روزگار سراسر سیاهی ، در برابر پذیرش ذلت و بندگی و وداع باعزت و آزادگی.
هنگامی كه مینگریم در «خطبه عاشورا» سخن از عدل میرود و از اینكهعدالت از میان رفته است.. میفهمیم كه ما نیز باید با دفاع از «عدالت» فلسفهٔعاشورا را زنده نگاه بداریم، و با قیام برای عدالت از عاشورا دم بزنیم و خود راوارث عاشورا بدانیم. «بخشهایی از كتاب قائم جاودانه»
▪ دكتر شریعتی: حضرت امام حسین علیه السّلامبزرگ ترین شهید دین در تاریخ است.
▪ دكتر شریعتی: حسين بيشتر از آب ، تشنه ی لبيك بود ، اما افسوس كه به جايافكارش ، زخمهاي تنش را نشانمان دادند و بزرگترين درد او را بي آبي معرفي كردند.
▪ محمدعلی جناح (قائد اعظم پاكستان): هیچنمونهای از شجاعت را، بهتر از امام حسین عبه لحاظ فداكاری وتهورش در عالم نمیتوان یافت. به عقیده من تمام مسلمین باید از این شهیدی كه خودرا در سرزمین عراق قربان كرد، سرمشق بگیرند و از آن پیروی نمایند.
▪ چارلز دیكنز (نویسنده نامدار انگلیس): مننمیفهم! اگر منظور امام حسین عجنگ در راه خواستههای دنیاییبود، چرا خواهران، زنان و اطفالش به همراه او بودند؟ پس عقل چنین حكم مینماید كهاو فقط به خاطر اسلام فداكاری كرد.
▪توماس كارلایل (فیلسوف و مورخ انگلیسی): مهمترین درسی كه از تراژدی كربلا میگیریم، این است كه حسین ع ویارانش ایمان استوار به خدا داشتند. آنها با عمل خود ثابت كردند كه تفوق عددی درجایی كه حق با باطل روبرو میشود، اهمیت ندارد و پیروزی حسین ع باوجود اقلیتی كه داشت باعث شگفتی من است
▪ادوارد براون (شرق شناس مشهور انگلیس):آیاقلبی پیدا میشود كه سخن كربلا را بشنود و آغشته با حزن و اندوه نگردد؟ حتی غیرمسلمانان نیز نمیتوانند پاكی و صداقت روحی را در این جنگ اسلامی انكاركنند.
▪ فردریك چمس:درس امام حسین ع و هر قهرمان شهید دیگری ایناست كه، در دنیا اصول ابدی عدالت، ترحم و محبت وجود دارد. هرگاه كسی برای این صفاتمقاومت كند، آن اصول همیشه در دنیا پایدار خواهد ماند.
▪ل. م. بوید: من مسرورم پاك نی كه این فداكارعظیم (امام حسین ع)را از جان و دل ثنا میگویندشریك هستم،هر چند كه ۱۳۰۰ سال از تاریخ آن گذشته است.
▪ واشنگتن ایرونیگ (مورخ مشهور آمریكایی): برای امام حسینع ممكن بود ،كه زندگی خود را باتسلیم شدن به ارادهٔ یزید نجات بخشد، لیكن مسئولیت پیشوای انقلابی اسلام اجازهنمیداد كه او ، یزید را به عنوان خلیفه بشناسد. او خود را برای پذیرش هر ناراحتیو فشاری به منظور رها ساختن اسلام از چنگال بنی امیه آماده ساخت.
▪ توماس ماساریك:گرچه كشیشان ما هم از ذكرمصائب حضرت مسیح، مردم را متأثر میسازند، ولی آن شور و هیجانی كه در پیروان حسینیافت میشود در پیروانمسیح یافت نخواهد شد، گویا سبب این باشد كه مصائب مسیح دربرابر مصائب حسین مانند پر كاهی است در مقابل یك كوه عظیم پیكر.
▪ موریس دو كبری:در مجالس عزاداری گفته میشود كه حسین، برای حفظ شرف و ناموس مردم و بزرگی مقام و مرتبهٔ اسلام، از جان و مالو فرزند گذشت و زیر بار استعمار و ماجراجویی یزید نرفت. پس بیایید ما هم شیوهٔ اورا سرمشق قرار داده، از زیر دستی استعمارگران خلاصی یابیم و مرگ با عزت را بر زندگیبا ذلت ترجیح دهیم.
▪ ماربین آلمانی (خاورشناس):حسین با قربانیكردن عزیزترین افراد خود و با اثبات مظلومیت و حقانیت خویش، به دنیا درس فداكاری وجانبازی آموخت و نام اسلام و اسلامیان را در تاریخ ثبت و در عالم بلند آوازه ساخت. این سرباز رشید عالم اسلام به مردم دنیا نشان داد كه ظلم و بیداد و ستمگری پایدارنیست و بنای ستم هر چه ظاهرا عظیم و استوار باشد، در برابر حق و حقیقت چون پر كاهیبر باد خواهد رفت.
▪ بنت الشاطی:زینب، خواهر حسین بن علی، لذتپیروزی را در كام ابن زیاد و بنی امیه خراب كرد و در جام پیروزی آنان قطرات زهرریخت. در همهٔ حوادث سیاسی پس از عاشورا، همچون قیام مختار و عبدالله بن زبیر وسقوط دولت امویان و بر پایی حكومت عباسیان و ریشه دواندن مذهب تشیع، زینب قهرمانكربلا نقش برانگیزنده داشت.
▪ لیاقت علی خان (نخست وزیر پاكستان):این روزمحرمبرای مسلمانان سراسر جهان معنی بزرگ دارد. در این روز، یكی از حزن آورترین وتراژدیك ترین وقایع اسلام اتفاق افتاد. شهادت حضرت امام حسین عدرعین حزن، نشانهٔ فتح نهایی روح واقعی اسلامی بود. زیرا تسلیم كامل به ارادهٔ الهیبه شمار میرفت. این حادثه به ما میآموزد كه مشكلات و خطرات هر چه باشد، نبایستیبیپروا از راه حق و عدالت منحرف شویم.
▪ فاروق احمد خانلغاری(رئیس جمهور اسبق پاكستان):زندگانی مبارك حضرت امام حسین ع برای ما راه هدایت است . باپیروی از این راه، ما میتوانیم توطئههای دشمنان را خنثی كنیم .
بی نظیر بوتو(نخست وزیر اسبق پاكستان): مسلمانان فلسطین ، كشمیرو بوسنی باید بر سیره امام حسین ع عمل كنند .
▪ چوهدری الطاف حسین (استاندار ایالت پنجاب پاكستان):بهترین راهبرگزاری عاشورا این است كه ما نقش امام حسین عرابشناسیم و فلسفه شهادت را در پرتو قرآن و سنت ببینیم . ما باید در روز عاشورا پیمانببندیم كه طبق اصول راستی ، عدل ، مساوات ، صبر ، برادری و تمیز حق از باطل ، زندگیخود را اداره كنیم.
▪ جرج جرداق (دانشمند و ادیب مسیحی): وقتییزید، مردم را تشویق به قتل حسین و مأمور به خونریزی میكرد، آنها میگفتند: «چهمبلغ میدهی؟» اما انصار حسین به او گفتند: ما با تو هستیم. اگر هفتاد بار كشتهشویم، باز میخواهیم در ركابت جنگ كنیم و كشته شویم.
عباس محمود عقاد (نویسنده و ادیب مصری):جنبشحسین، یكی از بینظیرترین جنبشهای تاریخی است كه تا كنون در زمینه دعوتهای دینی یانهضتهای سیاسی پدیدار گشته است. دولت اموی پس از این جنبش، به قدر عمر یك انسانطبیعی دوام نداشت. از شهادت حسین تا انقراض آنان بیش از شصت و اندی سالنگذشت.
▪احمد محمود صبحی:اگر چه حسین بن علی، درمیدان نظامی یا سیاسی شكست خورد، اما تاریخ، هرگز شكستی را سراغ ندارد كه مثل خونحسین به نفع شكست خوردگان تمام شده باشد. خون حسین، فریادی شد كه آن تختها وحكومتها را به لرزه در آورد.
▪آنطون بارا (مسیحی):اگر حسین از آن ما بود،در هر سرزمینی برای او بیرقی بر میافراشتیم و در هر روستایی برای او منبری برپامینمودیم و مردم را با نام حسین به مسیحیت فرا میخواندیم.
▪ گیبون (مورخ انگلیسی): با آنكه مدتی ازواقعهٔ كربلا گذشته و ما هم با صاحب واقعه هم وطن نیستیم، معذالك مشقات و مشكلاتیكه حضرت حسین تحمل نموده، احساسات سنگین دل ترین خواننده را بر میانگیزد، چندانكهیك نوع عطوفت و مهربانی نسبت به آن حضرت در خود مییابد.
▪ نیكلسون(خاورشناس معروف):بنی امیه، سركش ومستبد بودند. قوانین اسلامی را نادیده انگاشتند و مسلمین را خوار نمودند… و چونتاریخ را بررسی كنیم، گوید: دین بر ضد فرمانروایی تشریفاتی قیام كرد و حكومت دینیدر مقابل امپراتوری ایستادگی نمود. بنابراین، تاریخ از روی انصاف حكم میكند كه خونحسین به گردن بنیامیه است.
▪ سرپرسی سایكس (خاور شناس انگلیسی):حقیقتاآن شجاعت و دلاوری كه این عده قلیل از خود بروز دادند، به درجهای بوده است كه درتمام این قرون متمادی هركسی آن را شنید، بیاختیار زبان به تحسین و آفرین گشود. اینجمع دلیر غیرتمند، مانند مدافعان ترموپیل، نامی بلند غیر قابل زوال برای خود تاابد باقی گذاشتند.
▪تا ملاس توندون (هندو، رییس سابق كنگره ملیهندوستان):این فداكاریهای عالی از قبیل شهادت امام حسین، سطح فكر بشریت راارتقا بخشیده است و خاطرهٔ آن شایسته است كه همیشه باقی بماند و یادآوریشود.
▪ محمد زغلول پاشا: حسین، در این كار، به واجبدینی و سیاسی خود قیام كرده و اینگونه مجالس عزاداری، روح شهادت را در مردم پرورشمیدهد و مایهٔ قوت ارادهٔ آنها در راه حق و حقیقت میگردد.
▪ عبدالرحمان شرقاوی (نویسنده مصری):حسینبرای به دست آوردن فرصت و از سر گرفتن جهاد و دنبال كردن از جایی كه پدرش رها كردهبود، در آتش شوق میسوخت. او زبان را دربارهٔ معاویه و عمالش آزاد كرد، تا به حدیكه معاویه تهدیدش نمود. اما حسین ، حزب خود را وادار كرد كه در طرفداری حق سختگیرباشند.
▪عبدالمجید جوده السمار (نویسنده مصری):حسیننمیتوانست با یزید بیعت كند و به حكومت او تن بدهد، زیرا در آن صورت، بر فسق وفجور، صحه میگذاشت و اركان ظلم و طغیان را محكم میكرد و بر فرمانروایی باطل تمكینمینمود. امام حسین به این كارها راضی نمیشد، گرچه اهل و عیالش به اسارت افتند وخود و یارانش كشته شوند.
▪ علامه طنطاوی (دانشمند و فیلسوف مصری): «داستان حسینی» عشق آزادگان را به فداكاری در راه خدا بر میانگیزد و استقبال مرگرا بهترین آرزوها به شمار میآورد،چندانكه برای شتاب به قربانگاه، بر یكدیگر پیشیجویند.
▪العبیدی (مفتی موصل):فاجعهٔ كربلا در تاریخبشر نادرهای است، همچنان كه مسببین آن نیز نادرهاند… حسین بن علی سنت دفاع از حقمظلوم و مصالح عموم را بنا بر فرمان خداوند در قرآن به زبان پیغمبر اكرم وظیفهٔخویش دید و از اقدام به آن تسامحی نورزید. هستی خود را در آن قربانگاه بزرگ فدا كردو بدین سبب نزد پروردگار، «سرور شهیدان» محسوب شد و در تاریخ ایام ، «پیشوای اصلاحطلبان» به شمار رفت. آری، به آنچه خواسته بود و بلكه برتر از آن، كامیابگردید.
▪ ابن ابی الحدید (دانشمند مصری):مانند حسین،چه كسی را سراغ دارید كه درباره اش گفته اند: روز عاشورا هنگامی كه تمام یاران وبرادران و فرزندان خود را از دست داده و دشمن از همه سو او را احاطه كرده بود، چونشیر میغرید و جنگاوران دلیر را از پای در میآورد.
هلال بن نافع (یكی از سپاهیان ابن زیاد):مندر نزدیكی حسین ایستاده بودم كه او جان میداد. سوگند به خدا كه من در تمام مدتعمرم هیچ كشته ای را ندیدم كه تمام پیكرش بخون خودآلوده باشد و چون حسین صورتش نیكوو چهرهاش نورانی باشد، به خدا سوگند درخشش نور چهرهٔ او مرا از تفكر در كشتن اوباز میداشت.
▪شیخ جعفر شوشتری:از عظمت بلكه معجزه قرآنآن است كه بر خلاف دیگر كتابها تكرارش ملال آور نیست،بلكه لطفش بیشتر می گردد،مصیبت امام حسینعهم همینطور است . هر چه خواندهیا شنیده شود باز تازه است. دیگر آنكه نگاه كردن به خط قرآن عبادتست، تلاوت و گوشدادن به آن عبادتست،مرثیه امام حسینعهم چنین است، خواندنش وگوش دادنش عبادتست، گریاندنش و گریه كردنش نیز عبادتست «من بكی او ابكی او تباكیوجبت له الجنه» از جمله آنكه قرآن مجید به جمیع شئون معجزه است و … و امامحسینعهم به سر بریدهاش، به اعضایش،به بدنش همه معجزه است.
▪شهید آیت الله سید محمد حسین بهشتی:دوستانحسین، هواداران حسین، شیفتگان حسین،پیروان مكتب توحید و یكتاپرستی باید بدانند،مبارزه در زندگی امری است اجتنابناپذیر، از كسالت و كاهلی و از گوشهنشینی بیرونبیایند. بدانند تا بشری در دنیا زندگی میكند باید همواره مبارزه داشته باشد،شیرین مبارزات، مبارزه له حق و علیه باطل است، مبارزه برای زنده نگهداشتن فكر حق،مبارزه برای اجرای قانون حق «گفتار عاشورا ، ص ۵۴»
▪ شهید آیت الله سید عبدالحسین دستغیب:راهحسین، راه دل است. هر چیزی را بهاری است و بهار عزای حسین عشر عاشوراست. اسم حسین وقبر حسین موجب شكستن دل است . راه حسین راه قلب، بلكه راه خداست. اگر كسی با دلمتوجه حسین شود مصائب و حالاتش را به خصوص در این ایام متذكر شود، به طور حتم دلشخواهد شكست، قیمتش كم میشود، مگر قلب كه قیمتش علاوه میگردد. «بخشی از كتابسیدالشهدا»
▪ شهید آیت الله شیخ مرتضی مطهری:حسین فرزندپیغمبر است، او ایمان خود را به تعلیمات پیغمبر نشان میدهد. پیغمبر جلوه میكند،پیغمبر متجلی میشود،در وجود حسین دیده میشود. چطور روح بشر، این مقدار شكستناپذیر میشود؟
سبحانالله، بشر به كجا میرسد، روح بشر چقدر شكست ناپذیر باید باشد،كه بدنش قطعه قطعه میشود، جوانانش جلوی چشمش قلم قلم میشوند، در منتهی درجه تشنهمیشود، و حتی به آسمان كه نگاه میكند، به نظرش تیره و تار است، خاندانش اسیرمیشوند، هر چه دارد از دست داده است، ولی یك چیز برای او باقی مانده و آن روحشاست. هرگز روحش شكست نمیخورد. شما یك چنین صحنهٔ نمایشی از فضایل انسانیت در غیرحادثه كربلا نشان دهید، تا به جای كربلا از آن حادثه یاد كنیم؟ پس چنین حادثهای راباید زنده نگهداریم، «حماسه حسین، ج ۱، ص ۱۶۹ الی ۷۰»
▪امام خمینی (ره):روز مبارك سوم شعبانالمعظم، روز پاسدار است، و روز تحقق پاسداری از اسلام و حقیقت از مكتب الهی، روزتولد بزرگ پاسداری كه با خون خود و فرزندان و اصحابش مكتب را زنده كرد، مكتبی كهمیرفت با كج رویهای تفالی جاهلیت و برنامههای حساب شده، احیای ملی گرایی عروبتبا شعار «لاخبر جاء و لاحی نزل» محول و نابود شود و از حكومت عدل اسلامی یك رژیمشاهنشاهی بسازد و اسلام و وحی را به انزوا بكشاند، كه ناگهان شخصیت عظیم كه ازعصاره وحی الهی تغذیه و در خاندان سید رسل محمد مصطفی صو سید اولیاء علی مرتضیتربیت و در دامن صدیقه طاهره بزرگ شده بود قیام كرد و با فداكاری بینظیر و نهضتالهی خود، واقعه بزرگی را به وجود آورد،كاخ ستمگران را فرو ریخت و مكتب اسلام رانجات بخشید، اقتباس از كتاب پیام امام خمینی، مورخ ۲۶/۳/۵۹
▪ل . م . بوید : در طی قرون ، افراد بشرهمیشه جرات و پردلی و عظمت روح ، بزرگی قلب و شهامت روانی را دوست داشتهاند و درهمینهاست كه آزادی و عدالت هرگز به نیروی ظلم و فساد تسلیم نمیشود . این بودشهامت و این بود عظمت امام حسین . من مسرورم كه با كسانی كه این فداكاری عظیم را ازجان و دل ثنا میگویند شركت كردهام ، هر چند كه ۱۳۰۰ سال از تاریخ آن گذشته است .
▪ طه حسین (دانشمند و ادیب مصری) :حسین ع برای به دست آوردن فرصت و ازسرگرفتن جهاد و دنبالكردن از جایی كه پدرش رها كرده بود ، در آتش شوق میسوخت . اوزبان را درباره معاویه و عمالش آزاد كرد ، تا به حدی كه معاویه تهدیدش نمود . اماحسین ، حزب خود را وادار كرد كه در طرفداری حق سختگیر باشند.
▪ استاد محمدرضا حكیمی: و عاشورا یك «ایستبزرگ» است، در برابر سیل بنیانكن جاهلیت در عصر تمدن، در برابر این سقوطها وانحطاطها، این الحادها و ضلالتها، این ستمها و بیدادها، در برابر این بشریت فرورفته در تباهی، و این روزگار سراسر سیاهی ، در برابر پذیرش ذلت و بندگی و وداع باعزت و آزادگی.
هنگامی كه مینگریم در «خطبه عاشورا» سخن از عدل میرود و از اینكهعدالت از میان رفته است.. میفهمیم كه ما نیز باید با دفاع از «عدالت» فلسفهٔعاشورا را زنده نگاه بداریم، و با قیام برای عدالت از عاشورا دم بزنیم و خود راوارث عاشورا بدانیم. «بخشهایی از كتاب قائم جاودانه»
▪ دكتر شریعتی: حضرت امام حسین علیه السّلامبزرگ ترین شهید دین در تاریخ است.
▪ دكتر شریعتی: حسين بيشتر از آب ، تشنه ی لبيك بود ، اما افسوس كه به جايافكارش ، زخمهاي تنش را نشانمان دادند و بزرگترين درد او را بي آبي معرفي كردند.