تويت
بسم الرب العظيم
فلسفه و حكمت عزادارى را مىتوان در امور ذيل،رهيابى كرد:
الف. محبت و دوستى:قرآن و روايات، دوستى خاندان رسول اكرم(ص) واهلبيت(ع) را بر مسلمانان واجب كرده استنگا: شورى (42)، آيه 23؛ هود (11)، آيه 29؛ ميزانالحكمه، ج 2، ص 236.. روشن است كه دوستى لوازمى دارد و محبّ صادق، كسىاست كه شرط دوستى را - چنان كه بايد و شايد - به جا آورد. يكى از مهمترين لوازمدوستى، هم دردى و هم دلى با دوستان در مواقع سوگ يا شادى آنان است؛ نگا: المحبة فىالكتاب والسنة، صص 169 - 170 و 181 - 182.از اين رو در احاديث، بر برپايى جشن وسرور در ايام شادى اهلبيت(ع) و ابراز حزن و اندوه در مواقع سوگ آنان، تأكيد فراوانشده است.
حضرت على(ع) در روايتى مىفرمايد: «شيعه و پيروان ما در شادى و حزن ماشريكند». «يفرحون لفرحنا و يحزنون لحزننا»؛ بحارالانوار، ج 44، ص 287. امام صادق(ع) نيز فرمودند: «شيعتنا جزء منا خلقوا من فضل طينتنا يسوؤهم ما يسؤنا و يسرّهم مايسرّنا»؛ امالى، ص 305.«شيعيان ما پارهاى از خود ما بوده واز زيادى گل ما خلقشدهاند؛ آنچه كه ما را بدحال يا خوشحال مىسازد، آنان را بدحال و خوشحالمىگرداند».
اين وظيفه عقلانى و شرعى، ايجاب مىكند كه در ايام عزادارىاهلبيت(ع)، حزن و اندوه خود را به «زبان حال»؛ يعنى، با اشك، آه و ناله و زارى، ازنظر خوراك، با كم خوردن و كم آشاميدن مانند افراد غمزدهطبق فرموده امام صادق(ع) به معاوية بن وهب، «عزاداران سيدالشهدا در روز عاشورا از آب و غذا دورى جويند تا آنكه يك ساعت از وقت فضيلت نماز عصر بگذرد، و در حد لزوم به غذاى معمول صاحبان مصيبت،سدّ جوع و عطش كنند». [نگا: تاريخ النياحة الامام الشهيد الحسين بن على، ج 1، صص 157-159].و از نظر پوشاك، با پوشيدن لباسى كه از حيث جنس و رنگ و نحوه پوشش در عرف،حكايتگر اندوه و ناراحتى است، آشكار سازيم.
ب. انسانسازى: از آنجا كه در فرهنگشيعى، عزادارى بايد از سر معرفت و شناخت باشد؛ همدردى با آن عزيزان، در واقعيادآورى فضايل، مناقب و آرمانهاى آنان بوده و بدين شكل، آدمى را به سمت الگوگيرى والگوپذيرى از آنان سوق مىدهد.
فردى كه با معرفت در مجالس عزادارى، شركت مىكند؛شعور و شور، شناخت و عاطفه را درهم مىآميزد و در پرتو آن، انگيزهاى قوى در اوپديدار گشته و هنگام خروج از مراسم عزادارى، مانند محبى مىشود كه فعّال و شتابان،به دنبال پياده كردن اوصاف محبوب در وجود خويشتن است.
ج. جامعهسازى:هنگامى كهمجلس عزادارى، موجب انسانسازى گشت؛ تغيير درونى انسان به عرصه جامعه نيز كشيدهمىشود و آدمى مىكوشد تا آرمانهاى اهلبيت(ع) را در جامعه حكمفرما كند.
بهبيان ديگر، عزادارى بر اهلبيت(ع)؛ در واقع با يك واسطه زمينه را براى حفظآرمانهاى آنان و پياده كردن آنها فراهم مىسازد. به همين دليل مىتوان گفت: يكى ازحكمتهاى عزادارى، ساختن جامعه براساس الگوى ارائه شده از سوى اسلام است.