شايد اين سؤال همواره مطرح باشد که چرا موهايمان سفيد مي شوند؟ رنگ مو و مطالب مربوط به آن موضوع جالب و پيچيده اي است و جدا از آن که عامل زيبايي است، محافظ و نگهبان ِ سر درمقابل اشعه ماوراء بنفش هم هست. در پايين ترين لايه پوست و درمحل پايه و تکيه تار مو، سلول هايي به نام ملانوسيت قراردارند که دائما ترکيبي به نام ملانين را توليد مي کنند، که همين ملانين عامل رنگ داشتن تار موي رشد کرده است.
سفيد شدن مو، هيچ ربطي به نوع ملانين موجود در بدن ما يا به عبارتي تيره و روشن بودن موهايمان ندارد.
سلول هاي رنگدانه اي مو براي ساخت ملانين به آنزيم هاي خاصي نياز دارند و براساس تفاوت آنزيم هاي شرکت کننده، نوع خاصي از ملانين را توليد مي کنند، از طيف قهوه اي تا سياه و از طيف زرد تا قرمز. اما واقعيت اين است که سفيد شدن مو، هيچ ربطي به نوع ملانين موجود در بدن ما يا به عبارتي تيره يا روشن بودن موهايمان ندارد. اين اتفاق براي همه مي افتد. سفيد شدن مو در مردان در حدود 30سالگي و در زنان در 35 سالگي رخ مي دهد. ملانوسيت ها هر10 سال، 10 تا 20 درصد از ظرفيت توليد رنگ خود را از دست مي دهند. اگرچه چگونگي از دست دادن اين رنگدانه ها دقيقا مشخص نيست، اما مي دانيم در نخستين مراحل خاکستري شدن مو، ملانوسيت ها هنوز به صورت غيرفعال وجود دارند. وقتي ملانوسيت کاملاً فاقد رنگدانه شود، مو سفيد و اگر تعداد ملانين يک تار مو کمتر از حالت عادي شود آن مو خاکستري و نقره اي مي شود.
غذاهاي مو سياه کن
تجربيات نشان مي دهد کمبود فلزاتي همچون« منگنز»، « روي»، « تيتانيوم»، « آهن» و«مس» ازعوامل اصلي در سفيد شدن و شکنندگي موها به حساب مي آيند. طبق نظرمتخصصان تغذيه، افرادي که دچار سفيدي مو هستند بايد ميوه هايي همچون سيب ، گلابي ، هلو و همه ميوه هايي که سرشار ازفلزات گوناگون خصوصا فلز منگنز هستند و نيز مصرف سبزيجاتي همچون سير، پياز، موسير و تره که داراي منگنز هستند را دربرنامه غذايي خود بگنجانند.
مصرف مواد غذايي حاوي مس و منگنز در جلوگيري از سفيدي مو بسيار م?ثر است.
يافته هاي موجود نشان مي دهد در ميان داروهاي گياهي، جوشانده سبوس گندم، مصرف سنبل الطيب، خوردن روزانه يک قاشق مربا خوري از مخلوط پودر سبوس برنج و شکر يا نبات ساييده شده و قراردادن نان جو در دستور رژيم غذايي نيز در حفظ رنگ مو و کاهش موهاي سفيد موثر است.
«مس» نيز ازجمله عناصري است که مي تواند بر پوست و مو تاثير بگذارد و حتي از سفيد شدن مو هم جلوگيري کند. خوراکي هايي همچون نخود فرنگي، قارچ ، آجيل ، لوبيا، عدس ، گوجه فرنگي ، موز ، آلو، سويا و سيب زميني از جمله غذاهايي هستند که مقدار قابل توجهي مس را در خود جاي داده اند.
فقط پيري مو را سفيد نمي کند
بايد گفت که سفيد شدن موها يکي از آشکارترين نشانه هاي بالا رفتن سن است، اما هميشه سفيد شدن مو به علت بالا رفتن روزهاي زندگي نيست و عواملي همچون کمبود ويتامين B12، بيماري تيروئيد ، نوعي بيماري سيستم ايمني، سيگار کشيدن (سرعت سفيد شدن مو درسيگاري ها، چهار برابر افراد غير سيگاري است)، کم خوني ، رژيم هاي سخت و طولاني مدت، عوامل ارثي، بيماري ها و افزايش گلبول هاي سفيد خون نيز باعث سفيدي زود هنگام و بيش ازحد موها مي شود.
در تعريف، سفيدشدن موي انسان سفيد پوست زودتر از بيست سالگي و سفيد شدن موي افراد سياه پوست زودتراز سي سالگي را، سفيد شدن زودرس مو مي گويند. البته نسبت به عوامل تغذيه اي و ژنتيکي، حدود سني ذکر شده تغييرمي کند. ازطرفي در برخي افراد موها بسيار زود شروع به سفيد شدن مي کند که بايد گفت شروع اين اتفاق بستگي به ژني دارد که از والدين خود به ارث مي بريم. برخي افراد تصورمي کنند يک فشارعصبي شديد يا هول و هراس ناگهاني باعث مي شود موها يک شبه سفيد شود، اما ديدگاه هاي علمي با اين ادعا سازگار نيستند.
دانستني هاي باريک تر از مو
کندن موي سفيد باعث سفيد شدن موهاي سياه نمي شود، بلکه فقط همان يک تار موي سفيد مجدداً رشد مي کند و بقيه موها شرايط خاص خود را دارند.
1- موي بدن و صورت هم مثل موي سر خاکستري مي شود، اما معمولاً اين اتفاق بعد از تغيير رنگ موي سر به وجود مي آيد.
2- اولين موي سفيد روي سر در شقيقه ها ظاهر مي شود و بعد از آن نوبت به تاج سر و بقيه نقاط پشتي سر مي رسد.
3- برخلاف اعتقاد خيلي ها، کندن موي سفيد باعث سفيد شدن موهاي سياه نمي شود، بلکه فقط همان يک تار موي سفيد مجدداً رشد مي کند و بقيه موها شرايط خاص خود را دارند.
4- ساختار کلي مو با تغيير رنگ آن تفاوت نمي کند، البته موي سفيد به علت چربي کمتر، کمي خشک تر به نظر مي رسد.
5- زناني که پيش از 35 سالگي موهاي سفيد بسيار زيادي دارند ، تراکم استخواني کمتري نسبت به افرادي که موهايشان با سرعت معمول سفيد مي شود، دارند.
6- هيچ رابطه اي بين طاسي سر و سفيد شدن آن نيست و تضميني وجود ندارد که چون بسياري از موهاي شما ريخته است، موهاي باقيمانده سفيد نشود يا بالعکس. مهم تر ازهمه اين که دانشمندان به دنبال يافتن روشي هستند تا قدرت و توان توليد ملانين را مجدداً به ملانوسيت ها باز گردانند و موها به رنگ اوليه خود ديده شوند.
نکته: برخي از موهاي سفيد، به ويژه موهاي زبر و کلفت و خاکستري رنگ که در اطراف شقيقه ها مي رويند، در برابر رنگ مو مقاوم هستند يا در مقايسه با ساير موهاي سفيد به سرعت رنگ خود را از دست مي دهند.